Eg vaks opp i Knarvik på 80- og 90-talet. Ei relativ fersk bygd i kraftig vekst. Ei bygd som ikkje hadde den store historia å spela på, og som trong noko å samla seg om. Noko å vera stolte av. Det hadde Knarvik. For: Ei helg i året var det som om heile verda kom til bygda.

Den helga alle vart litt stoltare. Du kunne komma i snakk med Oddvar Brå, Vebjørn Rodal, Ingrid Kristiansen eller Haile Gebrselassie i Knarvik senter. Dei som hugsa det, fortalde med stor innleving om verdsrekordane på Knarvik stadion i 1981. Om tusenvis av folk som klamra seg fast i steinrøysa. Om at Knarvik kom på Sportsrevyen.

Sjølv om sjølve Knarvikmila starta opp to år seinare, var det Knarvik games i 1982 som starta det heile. Det var arrangementet som viste folk på strilelandet at alt var mogeleg. Kunne du få verdseliten i friidrett til Knarvik, få dei til å setja to verdsrekordar, samla opp mot 10.000 tilskodarar på ein stadion utan tribunar; ja, då kunne ein klara det meste.

Knarvikmila gjorde rett og slett Knarvik til ein betre plass å bu. Ein betre plass å veksa opp.

Det var særleg to faktorar som gjorde dette mogeleg.

For det første: Om ein skal peika på ein verdi som kjenneteiknar Nordhordland som region, er det vanskeleg å komma unna dugnad. Folk i Nordhordland har i lange tider visst at dersom ein skal få til noko, så må ein gå saman. Innan idrett, kultur, kristenliv og ungdomslag har kulturen for å stilla opp vore sterk. Legga ned time etter time med uløna arbeid til beste for fellesskapen. Denne kulturen er den eine grunnen til at Knarvikmila vart ein realitet. Ikkje ein gong eller to gongar, men år etter år. Litt større neste år enn året før.

Men det er òg noko unordhordlansk over Knarvikmila. Ambisjonane bak Knarvik games og Knarvikmila har vore grandisose. Nokon ville ha kalla det stormannsgalskap. Knarvikmila har ikkje nøya seg med å sikta lokalt eller regionalt. Ambisjonane har vore nasjonale og internasjonale. Ein har sikta etter dei største stjernene. Denne suksessfaktoren med Knarvikmila handlar eine og åleine om sjølve Knarvikmila-generalen Helge Brekke frå Vik i Sogn. Mannen som aldri har tatt eit nei for eit nei. Som viste at alt var mogeleg i 1981, og heldt fram med å overraska år etter år.

Det har ikkje alltid vore ståande applaus for dei som har snakka i store ord og har hatt store ambisjonar i Nordhordland. Men Brekke brydde seg fint lite. Han krumma nakken og sprang. Krangla når ein måtte krangla. Stilte seg i rampelyset når det måtte til. Snakka med så store ord at enkelte gremma seg. Men han fekk til alt han prøvde på. Olympiameisteren Vebjørn Rodal har fortalt at Brekke masa på han i fleire år før han valde å ta turen til Knarvikmila. Motivasjonen var ikkje på topp. Då han først gav etter, angra han ikkje.

Både dugnadskulturen og sogningen har vist seg å vera slitesterke, uthaldande og i stand til å utvikla seg. På åttitalet kunne Knarvikmila ri mosjonsbølgja. Grete Waitz og Ingrid Kristiansen var med på å gjera jogging til ein folkesport, som «alle» skulle vera med på. Sjølv om den folkelege joggebølgja dabba av, greidde Knarvikmila det mange andre mosjonsløp streva med; å utvikla seg. Arrangementet som dei første åra var eit løp på ti kilometer vart så mykje meir. Meir enn ei helg. For folk i alle aldrar.

For andre året på rad set koronapandemien nokre bremser på mosjonsfesten i Knarvik. Ungdomsløpet fredag måtte avlysast. Ein del kvir seg nok for å møta opp. Likevel gjer pandemien at ein endå klarare ser verdien av Knarvikmila. Me treng meir enn nokon gong noko å samlast om, noko å jobba saman om og noko me i lag kan vera stolte av. Eit arrangement som ikkje lenger er avhengig av Helge Brekke.

Så om me tar vare på dugnadskulturen, kan me vera stolte av Knarvikmila i mange år framover.